Koristim priliku pozvati vlasnike preduzeća koji pružaju usluge zaštite da svoje radnike, koje angažuju na različlitim mjestima i povodima, obavezno edukuju o ljudskim i manjinskim pravima

Piše: Aleksandar Saša Zeković*

Ugledna nevladina organizacija „Forum mladi i neferomalna edukacija" (Forum MNE) javno je saopštila juče, povodom obilježavanja Dana ljudskih prava, da je grupi njenih volontera, romske nacionalnosti, zabranjen ulazak u jedan podgorički lokal.

Naime, grupa volontera namjeravala je nastaviti svoje druženje, započeto povodom obilježavanja 5. decembra, Međunarodnog dana volontera, u podgoričkim kafićima. Međutim kako je saoštila ova NVO, zaštitari jednog od lokala, čije ime u saopštenju nije navedeno, spriječili su ulazak lica romske nacionalnosti pravdajući to određenim pravilima i mogućom nelagodom ostalih gostiju zbog prisustva Roma.

Ovi navodi ozbiljno ukazuju da se radi o rasnoj diskriminaciji s'obzirom da nije omogućen pristup javnom mjestu čime je napravljena razlika, isključivanje i ograničavanje na temelju boje kože i etničkog porijekla i onemogućeno uživanje ili ostvarivanje, na jednakim osnovama, ljudskih prava i osnovnih sloboda u sferi socijalnog i kulturnog života.

Za svaku je pohvalu što se vlasnik lokala izvinio i obećao da lica koja bude angažovao u svom lokalu ubuduće neće imati netrpeljiv odnos prema Romima.

Novi Ustav ističe da Crna Gora garantuje i štiti prava i slobode koji su nepovrijedivi te da je svako obavezan da poštuje prava i slobode drugih. Takođe u Crnoj Gori je zabranjena svaka neposredna ili posredna diskriminacija, po bilo kom osnovu.

Međunarodna konvencija o eliminaciji svih oblika rasne diskriminacije ističe da su države dužne da spriječavaju i kažnjavaju rasnu diskriminaciju.

Takođe, određene direktive Evropske unije tretiraju pitanje diskriminacije i promovišu primjenu principa jednakog tretmana bez obzira na rasu i etničko porijeklo.

Ovaj slučaj je važan i u kontekstu ispitivanja prakse drugih podgoričkih lokala i provjere da li doista postoje neki propisi koji ograničavaju pristup u lokale licima druge boje kože i različitog etničkog i posebno socijalnog porijekla.

Podsjećam da se u regionu postepeno razvija sudska praksa po pitanju dokazivanja diskriminacije. O tome svjedoče slučajevi „Krsmanovača" i „Akapulko". Vrhovni sud Srbije potvrdio je da zabrana pristupa Romima u konkretnim slučajevima javnom bazenu i splavu predstavlja povredu ravnopravnosti građana. Situaciono testiranje, koje je i u Crnoj Gori po prvi put primijenjeno u slučaju diskriminacije nikšićkih Roma u pristupu ličnim dokumentima, pokazalo se kao gotovo jedini primjenjiv sudski dokaz.

Državni organi i društvo u cjelini moraju se energičnije i savim otvoreno boriti protiv diskriminacije.

Koristim priliku pozvati vlasnike preduzeća koji pružaju usluge zaštite da svoje radnike, koje angažuju na različlitim mjestima i povodima, obavezno edukuju o ljudskim i manjinskim pravima.

*Autor je istraživač kršenja ljudskih prava u Crnoj Gori