Piše: Ozon

Udruženje građana OZON Nikšić izražava zabrinutost zbog najnovijih dešavanja u Goliji vezanih za nesporazume između Ministarstva odbrane i Uprave policije sa jedne i mještana sa druge strane, što je za efekat proizvelo skretanje pažnje cjelokupne javnosti sa suštinskog problema, a to je pronalaženje adekvantog rešenja za uništavanje viška naoružanja i sprečavanje eventualne katastrofe koja bi imala tragične posledice.

Kao što smo više puta ponavljali da bi se pronašlo najbolje rešenje potrebno je ispuniti preporuke sadržane u više Evropskih direktiva koje si tiču učešća javnosti, prava građana na pristup informacijama, te prisustva nadležnih inspekcijskih organa na terenu, mjerenje parametara zagađenja i poštovanje propisanih procedura prilikom transporta i sagorijevanja otpada, zaštite životne sredine i zdravlja građana.

Da bi  se cijeli proces realizovao na najbolji način, uzimajući u obzir svu njegovu kompleksnost i očekivane poteškoće, više je nego očigledno da je bilo potrebno uraditi i adekvatnu kominikacionu strategiju.

Na žalost, svedoci smo da je to izostalo i da se sada problemu viška naoružanja dat neželjeni karakter, koji za posledicu ima da se njime bavi laička umjesto stručne javnosti i da se rizikuju i prekogranični nesporazumi.

Zato je neophodno momentalno reagovanje samog vrha Vlade Crne Gore i aktiviranje cijelog državnog aparata, uz sav njegov diplomatski i stručni kapacitet, kako bi se problem vratio u realne okvire i pokušalo pronaći najodrživije rešenje.

Tu mislimo i na poštovanje prava mještana, koji daju doprinos punjenju državnog budžeta iz koga se finansiraju i Vojska i Policija, kako bi im garantovali  bezbjednost, što nadležni svakako moraju imati u vidu prilikom intervencija na terenu.

Obzirom da se ovih dana u javnosti pojavljuju stručne ekspertize građana drugih država, koji se bave pitanjima bezbjednosti i uticaja na životnu sredinu, smatramo da nema potrebe za mistifikovanjem oko vrste naoružanja koju je potrebno uništiti, te da se pružanjem informacija o hemijskoj stukturi uz uključivanje stručne javnosti, građanima Crne Gore, a u nekim potencijalnim scenarijima i susjednih država, mogu prezentovati projektovana negativna dejstva na životnu sredinu, jer je naučno nedokazivo da ih neće biti o ma kom se lokalitetu radilo.

I to bez obzira što za projekte namjenjene odbrani nije potrebno raditi procjenu uticaja na životnu sredinu.

Ukoliko se iz korijena ne promijeni pristup ovom velikom problemu, bojimo se da će se u javnosti steći slika da je jedini projekat namjenjen odbrani onaj koji realizuju mještani lokacija koje su birane kao najpogodnije i koji pokušavaju sačuvati svoja imanja, poljoprivredne proizvode, bunare, kuće, živote od štetnih produkata uništavanja naoružanja.

Takođe, državni organi moraju uzeti u obzir da je riječ o urgentnoj situaciji, te da je potrebno na djelu pokazati odlučnost, stručnost i demokratski kapacitet.

Građane svih krajeva u Crnoj Gori još jednom podsjećamo na mogućnost građanskih inicijativa, mjesnih referenduma, građanske žalbe, peticije, prava na pravnu zaštitu, instituciju omudsmana i postojanje institucionalnih okvira kroz koje mogu pokušati uticati na odluke koje se tiču životne sredine.

Za Udruženje građana OZON Nikšić

Aleksandar Perović, direktor