Saopštenje za javnost FUPI povodom aktuelnih dešavanja u sistemu visokog obrazovanja

Forum univerzitetskih profesora i istraživaša Crne Gore (FUPI) kao jedina organizacija visokoškolskih nastavnika i naučnih istraživača, kroz gotovo sve svoje aktivnosti (okrugle stolove, debate, saopštenja, apele i predloge) intezivno prati razvoj visokog obrazovanja u svijetu i našoj zemlji, stalno upozoravajući akademsku javnost i državne organe na negativne trendove u ovoj oblasti. Jasno sagledavajući sve faktore koji opredjeljuju dalju sudbinu sistema univerzitetskog obrazovanja, najnoviji Predlog zakona za izmjenu i dopunu Zakona o visokom obrazovanju doživljavamo kao još jedan nagovještaj urušavanja obrazovnog sistema, odnosno izraz ozvaničenja partikularnih interesa, pri čemu su oni opšti i državni zaobiđeni.

Još jednom apelujemo na sve ključne faktore koji kreiraju sistem visokog obrazovanja: Vladu, Skupštinu, Ministarstvo prosvjete i nauke, Savjet za visoko obrazovanje i rukovodeće strukture univerziteta u Crnoj Gori da budu svjesni svoje odgovornosti pred sadašnjim i budućim generacijama, budući da se ovim Zakonom kreira i dugoročno opredeljuje budućnost Crne Gore.

Stoga, predlažemo da se:

• donese Strategija razvoja visokog obrazovanja;
• počne primjenjivati Strategija o naučno-istraživačkoj djelatnosti u Crnoj Gori;
• donese novi Zakon o visokom obrazovanju;
• donese poseban Zakon o državnom univerzitetu Crne Gore;
• aktivno uključi akademska zajednica u kreiranju svih navedenih zakonskih projekata kroz neposredno uključivanje u javnu raspravu i
• uvede praksa da zakonski predlozi budu potpisivani od strane njihovih autora, kako bi akademska javnost imala punu informaciju ko kreira budućnost visokoobrazovnog sistema u Crnoj Gori.

Budući da univerzitet kroz čitavu istoriju svog postojanja počiva na načelima autonomije i akademskih sloboda, Forum kao jedino logične i savremenom univerzitetu primjerene principe predlaže:

• da Savjet za visoko obrazovanje bude nezavisno tijelo sastavljeno od stručnih, kompetentnih i odgovornih ličnosti;
• da se formira nezavisna Agencija za dodjelu licenci;
• da se eksperti koji se angažuju za dodjelu licenci i akredidaciju fakulteta i univerziteta odabiraju na osnovu javnog kokursa i jasno definisanih kriterijuma;
• da se vrati autonomija fakultetima i katedrama na Univerzitetu Crne Gore;
• da se očuva institucija i dignitet univerzitetskog profesora, kako je to praksa u razvijenom svijetu.

Forum podsjeća da sve razvijene zemlje svijeta imaju univerzitete koje čine vrh njihovih obrazovnih sistema i na osnovu kojih ostvaruju prestiž na polju ukupnih civilizacijskih vrijednosti i dostignuća (Kemrdž, Oksford, Sorbona, Lomonosov  … ), pa je u tom svijetlu krajnje nelogično i po društveni razvoj pogubno zapostavljanje uloge i pozicije državnog univerziteta u crnogorskom društvu.

Napomena: Naslov je dao PCNEN