Pokret solidarnosti sa Palestinom upozorava na hitnost i ozbiljnost sveobuhvatnog civilizacijskog sloma koji se odvija u Gazi. Pozivamo institucije Crne Gore da bez odlaganja preduzmu jasne, odlučne i odgovorne mjere — u skladu s medunarodnim pravom, Ustavom Crne Gore i temeljnim principima humanosti — kako bi se obezbijedio hitan prekid vatre, zaustavila ekstremizacija Ijudske patnje i spasili životi civila (prema posljednjem izvještaju Palestinskog centralnog biroa za statistiku: blizu 64.000 ubijenih, 170.000 povrijedenih — medu kojima su mahom djeca i žene — i 2.000.000 prisilno raseljenih civila!).

Zahtijevamo:

1.   Uvodenje embarga na oružje

Hitno zabraniti svaki uvoz i izvoz oružja prema i iz Izraela, kako crnogorski resursi — direktno ili indirektno — ne bi bili korišćeni u ratnoj agresiji i grubom kršenju medunarodnog prava. Embargo ne treba da obuhvati samo oružje, već i transport oružja, municije i vojne opreme kroz crnogorski zračni, kopneni i pomorski prostor, te korišćenje crnogorskih luka i aerodroma za transport.

2.   Prekid institucionalne saradnje s lzraelom

Prekinuti sve vojne, bezbjednosne, tehnološke i ekonomske odnose s Izraelom dok traje napad na civile i sistematsko kršenje Ijudskih prava na okupiranim palestinskim teritorijama. Ova mjera zasniva se na medunarodnim pravnim normama koje propisuju obavezu države da ne pruža pomoć koja bi mogla biti korišćena za izvršenje ratnih zločina.

3.   Usvajanje rezolucije u Skupštini Crne Gore Rezolucija mora da:

•      najoštrije osudi ratne zločine koje Izrael vrši nad palestinskim civilnim stanovništvom, uključujući i upotrebu kolektivnog kažnjavanja, masovna prisilna raseljavanja i namjerno uništavanje civilne infrastrukture;

•      pozove na hitnu, nezavisnu i medunarodno verifikovanu istragu o počinjenim zločinima protiv čovječnosti, s ciljem obezbjedivanja odgovornosti za prekršaje medunarodnog humanitarnog prava;

•      izrazi podršku za uvodenje medunarodnog embarga, sankcija i drugih mjera protiv odgovornih za kršenja Ijudskih prava i medunarodnog prava.

Prema izvještaju Medunarodnog suda pravde (ICJ), postoje ozbiljne indicije da se na okupiranim teritorijama provode politike koje uključuju namjerno i sistematsko uništavanje palestinskih civila, što bi moglo biti kvalifikovano kao genocidne radnje. U tom kontekstu, posebno je važno pozvati na dalje medunarodne inicijative koje mogu uključiti sankcije ili druge oblike odgovornosti.

Zahtjev za stavljanje ove rezolucije u skupštinsku proceduru potpisalo je više od 7.000 gradana Crne Gore i preko 50 nevladinih organizacija u roku od samo 24 sata. Ovaj prijedlog mora biti ozbiljno razmatran i što prije uveden u zvaničnu proceduru.

4.   Organizacija slanja hitne humanitarne pomoći Gazi

Obezbijediti hitnu i nesmetanu isporuku pomoći, koristeći različite načine transporta i logistike, u saradnji s relevantnim medunarodnim organizacijama, po uzoru na konkretne akcije evropskih zemalja:

•     Španija je, u saradnji s EU i Jordanom, dostavila 26 tona hrane u Gazu putem dva vojna aviona.

•     Slovenija je organizovala transport pomoći, uključujući hranu i osnovne potrepštine.

Crna Gora ima ne samo moralnu, već i medunarodnopravno zasnovanu obavezu da reaguje u situacijama ozbiljnih humanitarnih kriza. Kao potpisnica Ženevskih konvencija i članica Ujedinjenih nacija, Crna Gora je obavezna da poštuje i promoviše medunarodno humanitarno pravo, uključujući zaštitu civilnog stanovništva i olakšavanje pristupa humanitarnoj pomoći.

Pozivamo Vladu Crne Gore i Ministarstvo vanjskih poslova da hitno iskoriste sve dostupne mehanizme — bilateralne i multilateralne — kako bi pružili doprinos organizaciji dostave humanitarne pomoći civilnom stanovništvu u Gazi, uključujući hranu, pitku vodu, medicinske i druge osnovne potrepštine.

Pružanje pomoći nije samo izraz solidarnosti, već i dio medunarodnih obaveza koje proizilaze iz učešća u globalnim sistemima zaštite Ijudskih prava i humanitarnog djelovanja. Crna Gora mora djelovati odgovorno, dosljedno svojim medunarodnim obavezama i temeljnim vrijednostima pravde, humanosti i poštovanja Ijudskog dostojanstva.

Solidarnost ne poznaje granice. Vrijeme za akciju je ODMAH. Zašto je hitnost neophodna?

•      Više od 80% žrtava u Gazi su civili, a medu njima je čak trećina djece. Ove statistike nedvosmisleno ukazuju na razmjere neselektivnog bombardovanja, masovnog stradanja i sistematskog uništavanja civilne infrastrukture, što predstavlja ozbiljno kršenje medunarodnog humanitarnog prava.

•      Glad se koristi kao oružje rata, a blokada pristupa humanitarnoj pomoći predstavlja civilizacijski nedopustivo kršenje osnovnog Ijudskog prava — prava na hranu. Prema podacima Integrated Food Security Phase Classification (IPC) i Ujedinjenih nacija, izraelske mjere direktno su odgovorne za ekstremnu krizu gladi u Gazi, pri čemu su djeca i ranjive grupe najteže pogodene, s alarmantnim porastom smrtnosti.

Ovakve mjere ne predstavljaju samo flagrantno kršenje medunarodnog prava, već direktno ugrožavaju goli opstanak miliona Ijudi — onih koji su već devastirani višedecenijskom okupacijom i kontinuiranim ratnim zločinima. Svako odlaganje reakcije doprinosi širenju humanitarne katastrofe i moralnom sunovratu medunarodne zajednice.

•      Zajednički apel 24 ministra vanjskih poslova — uključujući ministre iz Ujedinjenog Kraljevstva, Kanade, Australije, Francuske, Španije, Japana i velikog broja evropskih država, uz potporu ključnih zvaničnika Evropske unije — upozorava da je humanitarna situacija u Gazi dostigla „nepojmljive razmjere“ (unimaginable levels), s faktično rasplamsanom gladu koja se dogada pred očima medunarodne zajednice. Ovaj apel potvrduje postojanje snažnog globalnog konsenzusa o hitnoj potrebi za neograničenim i nesmetanim ulazom humanitarne pomoći — hrane, vode, lijekova, medicinske opreme, goriva i skloništa — kroz sve raspoložive prelaze i rute. Ignorisanje takvih poziva dovodi do rizika daljeg pogoršanja humanitarne katastrofe, eskalacije nasilja, radikalizacije patnje i gubitka života.

Pozivamo sve građane Crne Gore — studente, mlade Ijude, roditelje, radnike, penzionere, nevladine organizacije, vjerske zajednice, umjetnike, intelektualce, političke aktere, sportiste, influensere, medije i sve Ijude dobre volje — da se ujedine u ovom ključnom pozivu na akciju.

Samo zajedničkim, glasnim i odlučnim naporima možemo izvršiti uticaj na zvanične institucije Crne Gore da bez odlaganja preduzmu konkretne mjere:

•      uvodenje embarga na oružje,

•     prekid svih oblika saradnje s Izraelom,

•      usvajanje jasne rezolucije u Skupštini,

•     organizaciju zvanične humanitarne pomoći Palestini.

Neka savjesna Crna Gora pokaže da je na pravoj strani istorije i budućnosti –

SADA.

Budimo zajedno na velikom regionalnom protestu za Palestinu, koji će se održati 14. septembra u Podgorici, kao jasan izraz solidarnosti i zahtjev za hitnu akciju naših institucija.

Crna Gora je bila i ostaće kolijevka slobode — za budućnost naše djece i djece cijelog svijeta.

Pokret solidarnosti sa Palestinom i Grupa graćtana

Podgorica, 01. septembar 2025.