Piše: Omer ŠARKIĆ

Neću o tunelu. Duže od trideset godina pišem i borim se protiv poltičkog podzemlja koje je izgradilo lavirint tunela – džaba. Kada smo izašli iz prvog, dočekao nas je drugi, možda još mračniji, opasniji i dublji. Zato sve rjeđe pišem, nemam više volje ni da se borim. Nema ružnijeg osjećaja od onog da je sve bilo uzalud, da u Crnoj Gori jednostavno nema materijala da se izađe iz tunela (množina).

U dubokoj sjenci sudskog(ih) tunela, kao so na ranu čitam seriju “pravodljubljivih” saopštenja 21 NVO na čelu sa Centrom za građansko obrazovanje i Akcijom za ljudska prava u kojim izražavaju “snažan protest” zbog odluke Vlade u beskonačnom tehničkom mandatu da pruži podršku Saudijskoj Arabiji u organiziji  svjetske izložbe EXPO. Tu podršku je ova grupa NVO nazvala “skandaloznim podržavanjem Saudijske Arabije”. Pored CGO, HRA, CIN-a, CeMI-ja,  među ove 21 nevladine organizacije polovina njih u svome imenu imaju borbu za ljudska prava.

Ove NVO ističu, citiram:

“U periodu između marta 2022. i juna 2023. godine saudijski graničari su ubili na stotine etiopskih migranata koji su pokušavali da pređu granicu iz Jemena. Među njima su bili i žene i djeca (Human Rights Watch). Koalicija država koju predvodi SA u Jemenu, već godinama, ratuje uz kršenje međunarodnog humanitarnog prava. Civilne žrtve je posebno prouzrokovalo bezobzirno bombardovanje sudeći i po izvještajima nezavisne grupe eksperata koju su angažovale UN (Human Rights Watch; Group of Eminent International and Regional Experts on Yemen). U oktobru 2018. godine, u konzulatu SA u Istanbulu ubijen je Džamal Kašogi, 58-godišnji novinar sa prebivalištem u Americi, kolumnista Vašington posta, borac za demokratiju i kritičar princa Muhameda bin Salmana. Agenti SA su Kašogija drogirali, ubili, a zatim raskomadali njegovo tijelo…

Sve ovo što navodi grupa NVO o režimu u Rijadu je istina, stoga podrška naše Vlade da Rijad, a ne Rim, organizuje EXPO jeste više nego problematična.

U čemu je onda problem?

U licemjerstvu i dvojnim aršinima.

Naime, SAD, koje se predstavljaju šampionom demokratije i najvećim svjetskim borcem za ljudska prava su takođe podržale Saudijsku Arabiju u organizaciju EXPO. Rijad je decenijama glavni i najbliskiji saveznik Vašingtona na Bliskom istoku. Prećutno su podržale  bjesomučno bombradovanje Jemena, a ni monstruozno ubistvo Kašogija, koji je bio američki državljanin saudijskog porijekla, nije bitno poremetilo odnose Vlade SAD sa režimom u Rijadu. Većini ovih nevladinih organizacija jedan od donatora je Vlada SAD, često su na prijemima u američkoj ambasadi. Nikada nijesu prigovorili, kamoli izdali neko, makar blago, saopštenje u kome zamjeraju vladi SAD na konstantnoj podršci i bliskom savezništvu sa režimom u Rijadu, kojeg su opisali tako kako su ga opisali.

A kako izgleda ta “principijelnost” dijela NVO sektora koji se “ubi od borbe za ljudska prava”, slikovito pokazuje i sledeći primjer:

Krajem 2017. godine “ludi Tramp(?)” je u ime režima u Vašingtonu odlučio da prizna Jerusalim za glavni grad Izraela, nagrađujući time Izrael za okupaciju i brutalno kršenje ljudskih prava – kako to u svojim izvještajima redovno opisuju Hjuman rajts voč i Amensti internešenel. Takvo priznanje Vlade SAD, osim što je protivno rezolucijama UN, znalo se, biće novi fitilj za narušavanje krhkog mira između Izraela i Plaestine – što se i desilo. Palestinci su poslije takve odluke vašinstonskog režima izašli na proteste, koje je izraleska vojska u krvi ugušila – bilo je desetine mrtvih Palestinaca. Zbog svega navedenog, organizovao sam miran protest ispred američke ambasade u Podgorici. Niko od gore potpisanih nevladinih organizacija ga nije podržao, iako je u pitanju bilo kršenje međunarodnog prava, uz brutalno kršenja ljudskih prava. Bučnija je bila tadašnja njihova šutnja od trenutne buke povodom organizacije EXPO.

Dvadesetak dana poslije tog protesta zasijedala je Generalna Skupštine UN koja je ogromnom većinom država članica osudila navedeni potez SAD, uprkos velikom pritisku, čak prijetnjama članicama UN da ne smiju glasati za rezoluciju kojom se osuđuje priznanje Jerusalima za glavni grad Izraela. Dakle, i Generalna Skupština UN je na neki način “podržala” ovaj protest, ali naše NVO ne da nijesu, nego se nijesu oglasile ni da me zaštite od targetiranja od strane američke ambasade koja je izdala upozerenje američkim građanima da izbjegavaju Podgoricu ili, ako su u njoj, da ne napuštaju hotele, zbog najavljenog protesta “koji može biti nasilan”, iako sva javnost zna da su svi protesti koje sam organizovao – a nije ih bilo malo, bili nenasilni i mirni, protiv odluka ili činjenja vlade(a) a ne protiv njenih građana. Iako sam se osjećao kranje neprijatno, donekle i uplašeno poslije takvog upozorenja izdatog od strane američke ambasade – koja je strah i  trepet u Crnoj Gori, ni “slobodni mediji” – kojih je Crna Gora puna, osim PCNEN-a, nijesu prenijeli moje reagovanje da američki građani u Crnoj Gori ne treba da brinu, jer protest nije uperen protiv njih već odluke vlade SAD, te da će protest biti dostajanstven i miran.

Da zaključim:

Međunarodno pravo i ljudska prava su univerzalne kategorije koje ne zavise od jačine i moći onog koji ih krši. Istinski borci za ljudska prava reaguju na njihovo kršenje bez obzira ko ih kršio, makar to bio njihov donator ili bliski im saveznik. Selektivna dreka protiv onih koji krše ljudska prava uslovljena donacijama i donatorom,  najgora je  diskvalifacija onih koje se za njih kao bore.