Satelit americke Svemirske agencije “SVIFT” je 4. septembra obavljao redovno pretrazivanje vasione – tragajuci za eksplozijama udaljenih zvijezda. Tada je registrovao dogadjaj za koji su naucnici, naknadno, utvrdili da predstavlja najudaljeniju ikada registrovanu eksploziju

Satelit americke Svemirske agencije “SVIFT” je 4. septembra obavljao redovno pretrazivanje vasione – tragajuci za eksplozijama udaljenih zvijezda. Tada je registrovao dogadjaj za koji su naucnici, naknadno, utvrdili da predstavlja najudaljeniju ikada registrovanu eksploziju, prenio je Glas Amerike.

“To su bile zaista uzbudljive novosti za SVIFT tim, kada su podaci stigli na Zemlju. SVIFT je bas napravljen za ovake situacije”, kazao je Nil Gerel, glavni istrazivac na projektu SVIFT.

Eksplozija koju je registrovao satelit SVIFT je tipicna za smrt velike zvezde. To su najsnaznije eksplozije u svemiru, koje proizvedu 100 miliona puta vecu energiju nego sto nase Sunce proizvede za godinu.

Cim je SVIFT registrovao tu eksploziju, veliki broj zemaljskih teleskopa se usmjerio prema tom dijelu neba, kako bi na osnovu gama i vidljivog zracenja potvrdio tacnost otkrica. Danijel Rajhart, astronom sa Univerziteta Sjeverne Karoline, izmjerio je infra-crveno zracenje te umiruce zvijezde. Njegovi proracuni su pokazali da se eksplozija dogodila prije skoro 13 milijardi godina, sto je vremenski relativno blizu takozvanom Velikom prasku, kataklizmickoj eksploziji iz koje se vjeruje da je nastao svemir.

“Ova eksplozija se dogodila skoro 900 miliona godina poslije Velikog praska. To izgleda kao dugacak period, ali svemir ima 13 milijardi i 700 miliona godina, sto znaci da je ta zvijezda eksplodirala kada je svemir imao sest do sedam odsto svog sadasnjeg vijeka.”

Ovaj dogadjaj je postavio novi daljinski i starosni rekord u biljezenju eksplozija u svemiru. Najstarija eksplozija do sada, dogodila se cak 500 miliona godina kasnije. Ovo novo otkrice je znacajno i zbog onoga sto astronomima moze da otkrije o kosmosu. Do njega je doslo manje od decenije otkako su naucnici otkrili da gama zraci, koje oslobadjaju eksplodirajuce zvijezde, dolaze izvan granica nase galaksije. Stavise, naucnici su tek prije tri godine tacno utvrdili sta je uzrok tog zracenja.

Satelit SVIFT je lansiran u novembru prosle godine, kako bi pratio takve dogadjaje. Naucnici predvidjaju da ce sada biti moguce otkrivati cak i starije i udaljenije eksplozije zvijezda, sto ce im pruziti priliku da bolje sagledaju vrijeme kada je svemir tek poceo da svijetli – odnosno kada su se pojavile zvijezde – sto se pretpostavlja da se dogodilo oko 600 miliona godina poslije Velikog praska.