Grupa geologa i klimatologa s američkih univerziteta uskoro će, u okviru projekta četvrte Medjunarodne polarne godine (2007-2008) početi ekspediciju na čukotskom jezeru Eligigitgin, koje se nalazi na Anadirskoj visoravni, na sjeveroistoku Rusije.

Pretpostavlja se da je to jezero krater ispunjen čistom vodom, a da je nastalo prije oko 3,6 miliona godina, usled pada meteorita na poluostrvo Čukotka.

Prema drugoj hipotezi, krater je drevni vulkan dubine 200 metara, a prečnika 17 kilometara, prenosi Tanjug. Jezero koje se nalazi 500 kilometara na sjeverozapadu od Anadira, prestonice regiona, okovano je vječitim ledom. Led na jezeru Eligigitgin ne uspijeva da otopi ni kratko polarno ljeto.

Zato dno jezera predstavlja rudnik informacija o životu i prirodi, kao i klimi koja je vladala prije mnogo godina.Talog sloja padavina, prema podacima ruskih istraživača, dostiže 200 metara, što je rekord medju arktičkim jezerima.

Pretpostavlja se da se jezero za svo vrijeme postojanja nikada nije otapalo, tako da može biti vrijedan izvor naučnih podataka.

Medju pitanjima koje se nalaze pred učesnicima americke ekspedicije je razgraničenje cikličnih i neregularnih procesa, koji uslovljavaju i utiču na klimu Arktika. Isto tako istraživanje meteoroloških uslova omogućiće prikaz klimatskih kolebanja koja su vladala tokom vremena.

Medjutim, kako jezero nije podvrgavano ledjenju ne treba isključiti ni mogućnost obitavanja u njemu nepoznatih organizama.

Puta ka jezeru nema, tamo ljudi ne žive, pa misija iz Peveka, grada na obali Istočnosibirskog mora, do naznačene tačke mogu stići samo helikopterom. Početak bušenja u tom regionu moguć je samo u zimskom periodu kada je tlo zamrznuto i kada može da izdrži pritisak opreme i mašina.

Uzorci s dubine jezera izvlačiće se na poseban način i biće izolovane od spoljnje sredine i posebno pakovane. Pored tragova živih organizama, jezerski talog može da sadrži i geohemijske parametre okolne sredine viševjekovne starosti i podatke o promjeni magnetizma.

Projekat je vrijedan osam miliona dolara, a obezbjedjuju ga medjunarodne istraživačke organizacije i vlade SAD, Kanade, Njemačke i Rusije, navela je agencija Itar tas.

"Ako više budemo znali o prošlosti naše planete bićemo spremniji za budućnost", izjavila je geolog Dzuli Brajam-Gert, saradnica Univerziteta Masačusets.