Kvantni um je hipoteza koja sugeriše da kvantni procesi, poput superpozicije, zaplitanja i kolapsa talasne funkcije, igraju ulogu u funkcionisanju ljudskog uma i svesti. Ova ideja, koju su popularišu naučnici poput Rodžera Penrouza i Stjuarta Hamerofa, predlaže da neuronske strukture u mozgu, poput mikrotubula, mogu iskoristiti kvantne efekte za obradu informacija na način koji nadilazi klasične neuronske modele.

Kritičari tvrde da je mozak previše “topao i vlažan” za stabilne kvantne procese, dok zagovornici smatraju da bi ovi fenomeni mogli objasniti složenost svijesti, slobodne volje i intuicije.

Iako intrigantna, teorija kvantnog uma ostaje spekulativna i nedovoljno empirijski potvrđena.

Evo kratkog pojašnjenja ključnih kvantnih efekata spomenutih u kontekstu kvantnog uma:

Superpozicija: Čestica (npr. elektron) može postojati u više stanja istovremeno (npr. biti na više mjesta ili imati različite energije) sve dok se ne izvrši mjerenje, kada “kolabira” u jedno određeno stanje. U kontekstu uma, sugeriše se da mozak može obrađivati više mogućnosti istovremeno.

Kvantno zaplitanje: Kada su dvije ili više čestica povezane tako da stanje jedne trenutno utiče na stanje druge, bez obzira na udaljenost. Ovo bi teoretski moglo omogućiti trenutnu koordinaciju između različitih djelova mozga.

Kolaps talasne funkcije: Proces kojim kvantni sistem prelazi iz superpozicije u određeno stanje nakon mjerenja ili interakcije. U teoriji kvantnog uma, ovo se povezuje s donošenjem odluka ili trenutkom svjesne percepcije.

Kvantni tunel efekt: Čestica može “proći” kroz energetsku barijeru koju klasično ne bi mogla preći. U mozgu, ovo bi moglo uticati na brzinu i efikasnost neuronskih procesa.
U kontekstu kvantnog uma, pretpostavlja se da strukture poput mikrotubula u neuronima koriste ove efekte za obradu informacija na način koji nadilazi klasične neuronske mreže, potencijalno objašnjavajući složenost svijesti. Međutim, ovi procesi su izuzetno osjetljivi na okolinu, a mozak je toplo i bučno okruženje, što izaziva skepticizam o njihovoj primjeni.

Teorija je i dalje predmet debate i istraživanja. (Autor: AI Grok)