Sedam godina nakon lansiranja u svemir, svemirska sonda Oziris-Reks ispustila je danas u pustinju u američkoj saveznoj državi Juta netaknuti uzorak sakupljen sa asteroida Benu blizu Zemlje.

Ovo je prvi put da NASA vraća uzorak asteroida iz svemira. Svemirska sonda je sakupila uzorak 2020. i otpočela put ka Zemlji u maju 2021 godine, prenosi CNN.

Letjelica je rano danas ispustila kapsulu uzorka koja sadrži oko 250 grama asteroidnog kamenja i zemlje sa udaljenosti od 102.000 kilometara iznad površine Zemlje i ušla u atmosferu planete u 10:42 po istočnom vremenu, putujući brzinom 44.498 kilometara na sat.

Kapsula je brzinom od 17,7 kilometara na sat sletjela na poligon za testiranje i obuku Ministarstva odbrane SAD u Juti oko 10 minuta nakon ulaska u atmosferu. Prethodno su raspoređeni padobrani da uspore kapsulu i zaštite je od naglog prizemljenja.

Menadžer projekta u NASA-inom Centru za svemirske letove Godard Rič Berns rekao je da četiri helikoptera prevoze timove za oporavak i istraživanje do mjesta slijetanja i sprovešće procjene iz vazduha kako bi se uvjerili da kapsula nije na bilo koji način oštećena.

Specijalni stručni timovi biće spremni da izvuku kapsulu kada to bude bezbijedno.

“Prvi tim opremljen zaštitnim rukavicama i maskama, osiguraće da kapsula bude dovoljno hladna da bi mogla da se dodirne, s obzirom na to da će tokom ponovnog ulaska dostići temperaturu do 2.760 stepeni Celzijusa”, rekao je Berns.

Tim će se takođe pobrinuti da baterija kapsule ne pukne i ne ispusti toksična isparenja, dodao je.

Naučni tim će prikupiti uzorke sa mjesta slijetanja, uključujući vazduh, prašinu i čestice prljavštine.

“Jedan od ključnih naučnih ciljeva Oziris-Reksa je vraćanje netaknutog uzorka, što znači da nijedna strana materija ne može ugroziti istraživanje tokom analize uzorka”, rekao je glavni istraživač na Univerzitetu Arizona u Tusonu Dante Laureta, prenosi Tanjug.

Helikopter će dostaviti uzorak u privremenu sterilnu prostoriju u blizini mesta sletanja. Unutar ovog prostora, kustoski tim će sprovesti pročišćavanje azotom kako bi se sprečilo da bilo koja čestica Zemljine atmosfera uđe u kanister za uzorke i kontaminira ga.

Tim će pripremiti kanister za uzorke koji će biti sutra transportovan avionom C-17 u NASA svemirski centar Džonson u Hjustonu, a uzorak bi prvi put trebalo da pregledaju u utorak.

Istraživači će analizirati stene i tlo u naredne dve godine u Džonsonovom svemirskom centru. Uzorak će takođe biti podeljen i poslat u laboratorije širom svijeta, uključujući partnere misije Oziriks Reksa u Kanadskoj svemirskoj agenciji i Japanskoj agenciji za istraživanje svemira.

Oziris-Reks je napustio Zemlju 2016. godine kako bi ispitivao asteroid Benu, za koji postoji jako mala vjerovatnoća da će udariti u našu planetu krajem narednog vijeka.

Naučnici vjeruju da će hemijski sastav uzorka otkriti nove informacije o formiranju planeta prije 4,5 milijarde godina, kao i neke naznake o postanku života na Zemlji.

Oni takođe mogu pružiti dodatna saznanja o asteroidu Benu što je od suštinskog  značaja za razvoj metoda odbijanja ovakvih asteroida na osnovu njihovog sastava.

Preteča ove misije je Genezis, kapsula koja je 2004. godine donijela na Zemlju uzorke solarnog vjetra.

Padobran se tada nije otvorio i kapsula je udarila u tlo brzinom većom od 300 kilometara na čas, pukla je i sadržaj je ispao.

The #OSIRISREx sample return capsule has been bagged to protect what scientists hope will be a treasure trove of pristine samples from asteroid Bennu: https://t.co/G7LRcaO9Ne pic.twitter.com/UPhug705Aj

— Spaceflight Now (@SpaceflightNow) September 24, 2023