Zimska metropola turizma – kako se Žabljaku često tepa – turistima danas nema mnogo toga da ponudi.

Pored skijališta Savin kuk, čija rekonstrukcija i dalje izaziva sporove na lokalnom i na državnom nivou, i ugašenog skijališta Javorovača, u ovom durmitorskom gradu krije se, zaboravljeno od svih, i skijalište Štuoc, svojevremeno najpopularnije u Jugoslaviji.

Dok se raspravlja o renoviranju žičare na Savinom kuku, koja će, sve su prilike, usluživati turiste u Mojkovcu, stara žičara na Štuocu i staze idealne za alpsko i nordijsko skijanje stoje prepuštene propadanju i zaboravu.

O valorizaciji ovog mjesta govorilo se u vrijeme kada je bilo neophodno opravdati privatizaciju, a nakon obavljenog posla uslijedila je dugogodišnja šutnja.

Nakon preseljenja Štuoca iz državnih u privatne ruke, osim povremenih reagovanja lokalne opozicijie – o valorizaciji ni riječi!

Po cijeni od 361 hiljade eura, zemljište na Štuocu 2004. godine prodato je kompaniji HM Durmitor, a 2009. godine, nakon izmjena Zakona o svojinsko-pravnim odnosima, stekla se zakonska mogućnost da se izvrši konverzija prava. Kompanija u čije je ruke došlo skijalište na Štuocu, obavezala se da će valorizovati ovaj lokalitet. Kompanije, inače jedna od onih koje su potpomognute kreditima iz Abu Dabi fonda,  u vlasništvu je Save Džigija Grbovića i Vladimira Kujundžića.

Realno stanje pokazuje da je od valorizacije ostalo samo obećanje.

Nakon više pokušaja da stupimo u kontakt sa Kujundžićem, zastupnikom i suosnivačem firme HM Durmitor, ostali smo bez odgovora na pitanja o statusu spornog skijališta.

Kujundžić je više puta odgađao pa u potpunosti ignorisao priliku da odgovori na pitanja: zašto ovaj lokalitet nije osposobljen u predviđenom roku, da li se nešto radi u tom smjeru i da li se pregovaralo sa Vladom kako bi Žabljak konačno mogao da se pohvali i ovim skijalištem.

Šta bi bilo kad bi bilo…

Investiranje i ponovno pokretanje skijališta Štuoc bi, prema mišljenju ljudi iz Turističke organizacije Žabljak (TOŽ), doprinijelo većoj popularnosti ovog grada kao zimskog turističkog centra.

“Sa odličnim terenima za razvoj alpskog i nordijskog skijanja, kao i idealnom nadmorskom visinom, koja prelazi dvije hiljade metara, skijalište na Štuocu garantuje potrebnu količinu snijega, pa bi njegovo aktiviranje i ponovno stavljanje u funkciju znatno doprinijelo diverzifikaciji turističke ponude Žabljaka u zimskom periodu“, rečeno je u odgovorima dostavljenim PCNEN-u iz TOŽ.

Na Štuocu su blaži tereni pa bi, kazali su, ovo skijalište bilo izazovno početnicima, porodicama sa djecom i rekreativcima.

“Investiranjem u ovaj razvojni projekat imamo i uzročno posledičnu vezu sa lokalnom zajednicom, koja bi imala dobru potporu za svoj ekonomski rast i razvoj“, objašnjavaju iz TOŽ, uz napomenu da su potrebna prilično velika ulaganja za ponovno stavljanje u funkciju skijališta i žičare.

U odgovoru se dodaje da je, “prije svega, potrebna prateća infrastruktura, koja prati skijalište i bez koje je nezamislivo funkcionisanje istog, počevši od pristupnih puteva, elektrofikacije, pomoćnih objekata, ski liftova i slično“. Dodatni problem su, navodi se dalje, “neriješeni imovinski odnosi, jer se većina terena nalazi na privatnim parcelama“. Potrebno je, prije svega,  “uraditi kvalitetan projekat“ i uključiti državne i lokalne institucije.

Stav Opštine Žabljak o ovom skijalištu nismo uspjeli da saznamo, pošto iz kabineta predsjednika Veselina Vukićevića nisu odgovarali na naša pitanja, niti su se javljali na pozive.

Odbornici pričali, Skupština Opštine ostala nijema

“Jedno od najboljih skijališta ne samo u Crnoj Gori, već i u regionu, koje je osamdesetih godina bilo najposjećenije u bivšoj Jugoslaviji, nije preživjelo politiku Demokratske partije socijalista”, kaže za PCNEN Darko Šljivančanin, predsjednik Opštinskog odbora Demokrata Žabljak.

On navodi da HM Durmitor, firma koja je preuzela skijalište nakon gašenja Ski centra Durmitor, nije ispoštovala ugovore o privatizaciji i nije uložila niti jedan cent.

“Demokrate su par godina unazad javnost upoznavale sa dešavanjima oko skijališta Štuoc, ali nismo naišli na razumijevanje, kako od lokalne tako i od bivše državne vlasti. Kako se radi o skijalištu koje nije u zoni UNESCO zaštite i jedinom dijelu Durmitora gdje može da se razvija masovni turizam koji neće ugroziti UNESCO status, ovo skijalište treba da bude plan broj jedan razvoja zimskog turizma na Žabljaku”, kaže Šljivančanin.

On ističe da su odbornici Demokrata više puta u lokalnom parlamentu nametali temu skijališta Štuoc, ali uzalud.

“Kako lokalna samouprava nije nadležna za preispitivanje privatizacije, odgovore na ova pitanja ćemo tražiti na drugim adresama. Demokrate će od nove Vlade tražiti da se naloži hitno preispitivanje privatizacije žičare, hotela ‘Jezera’ i motela ‘Momčilov grad’, i njihovo vraćanje u državno vlasništvo, kako bi se stekli preduslovi za izgradnju novih žičara na ovoj lokaciji”, kaže Šljivančanin.

O lošem odnosu lokalnih vlasti prema zapuštenim turističkim potencijalima Žabljaka razgovarali smo i sa nezavisnom odbornicom Gordanom Stevović. Ni njene riječi u Skupštini opštine nisu imale odjeka.

Ona je svojevremeno istupila iz Socijaldemokrata, stranke koja u koaliciji sa DPS-om na lokalnom nivou. Na to su je naveli “inertan i nedomaćinski odnos lokalne vlasti prema ukupnim privrednim i turističkim resursima koji su, u periodu pogubne tranzicije, otuđeni od strane nevlasnika kroz netransparentne i sa više aspekata pogubne postupke stečaja i privatizacije tada društvenog preduzeća Ski centar Durmitor”.

“Ovo preduzeće u postupku stečaja nije transformisano i sve nepokretnosti u njegovoj imovini predstavljale su društvenu, odnosno državnu imovinu, na kojima je ovaj privredni subjekt imao isključivo pravo korišćenja u svrhu obavljanja djelatnosti radi koje je osnovano. Pretvaranje društvene svojine u statusu korišćenja u pravo privatne svojine propisano je tek 2009. godine famoznim članom 419 Zakona o svojinsko-pravnim odnosima, uz dokaz da je plaćana tržišna cijena nepokretnosti”, objašnjava Stevović.

Ona kaže da je, u više navrata tokom odborničkog mandata, uzalud zahtijevala od predsjednika Opštine, predsjednika Skupštine i kolega u Skupštini pokretanje odgovarajućih postupaka pred nadležnim organima u Crnoj Gori radi uspostavljanja prava vlasništva države i opštine, odnosno raskida privatizacionih ugovora, čime bi se stvorili preduslovi za pravno valjana i reprezentativna investiranja u skijališta na lokalitetima Savin kuk i Štuoc i rekonstrukcije hotela “Jezera” i “Planinka” i motela “Vjetrena brda”.

Stevović kaže da će i dalje nastojati da aktuelizuje ova pitanja kako bi se u Žabljaku stvorili preduslovi za ulaganja kvalifikovanih investitora.

MEK: Čekaju se izmjene i dopune Prostornog plana

Iz Ministarstva ekonomskog razvoja (MEK) su za PCNEN saopštili da je predviđeno da se u predstojećem periodu pronađu modeli koji mogu obezbijediti punu turističku upotrebljivost skijališta širom Crne Gore. U toku je izrada Izmjena i dopuna Prostornog plana posebne namjene za Durmitorsko područje koje, prema Programskom zadatku, pored skijališta Savin kuk obuhvataju i lokalitet nekadašnjeg skijališta Štuoc.

“Kroz plan će se utvrditi optimalan razmještaj aktivnosti i fizičke strukture na području skijališta i turističkih zona, uz uvažavanje studijske osnove, zaštite životne sredine, principa održivog razvoja, ekonomskih, tehničko-tehnoloških i prostorno-funkcionalnih kriterijuma“, navedeno je u odgovoru iz Ministarstva.

Prostornim planom posebne namjene za Durmitorsko područje, usvojenom u julu 2016. godine, lokalitet Štuoc predviđen je kao dopuna terenima za iskusne skijaše koji su predviđeni na Savinom kuku.

“Planom je predviđena izgradnja tri nova ski lifta na lokacijama koje se podudaraju sa prirodno diferenciranim cjelinama terena, koje je u potpunosti moguće pokriti liftovima. Svaki lift bi opsluživao staze različitih težina koje zajedno nude širok spektar skijaških iskustava za skijaše od nivoa početnika do nivoa naprednog skijaša. U okviru turističkih smještajnih sadržaja planirana je izgradnja eko lodž naselja i planinskog doma, kapaciteta 100 ležaja. Sadržaji ugostiteljstva, trgovine, servisa za rad i održavanje ski centra biće smješteni u objektima u podnožju ski centra. Predviđena je i izgradnja klizališta na ledu“, saopšteno je iz Ministarstva.

Na pitanje da li će nešto biti preduzeto povodom nečinjenja aktuelnog vlasnika većeg dijela zemljišta na ovoj lokaciji da se skijalište valorizuje, iz Ministarstva su poručili da očekuju da će se, nakon izrade Izmjena i dopuna Prostornog plana, u narednom periodu stvoriti planske pretpostavke za stavljanje skijališta u funkciju.

Bogdan PIPOVIĆ
Miljana DAŠIĆ