Muzičkom scenom u Crnoj Gori dominiraju različiti alternativni žanrovi, od hip hopa do rokenrola. Bendovi i kantautori, zahvaljujući osnivanju novih studijskih produkcija sa stručnim kadrom, poslije dugo vremena konačno su u mogućnosti da snimaju pjesme u Crnoj Gori. Ipak, taj muzički potencijal nije dovoljno prepoznat ,,na terenu,,, kažu naši sagovornici. Takva situacija, dodatno otežana neočekivanom Korona pandemijom, grupi mladih ljudi bila je inspiracija za stvaranje novog alternativnog umjetničkog prostora, na najposjećenijem mjestu 2020 godine. Internetu.

Ono o čemu svi muzičari pričaju i imaju samo pohvale je multimedijalni projekat Platforma 081. Što se tiče alternativne scene – to su bili događaji godine!

Radi se o prvoj on-line Platformi osnovanoj u maju ove čudne 2020. godine sa ciljem predstavljanja domaćih autora raznih profilacija na internet kanalima te organizacije.

„Kada je sve stalo – mi smo krenuli sa live streamingom koncerata na najzanimljivim lokacijama po Crnoj Gori“, kaže Tajana Nedić iz ekipe Platform 081.

Do sada su predstavili oko 20 bendova, dj-eva, recitatora, plesača… Sve je počelo nastupom dj-a Audio Storm na krovu KIC-a “Budo Tomović”, zatim “LifeisLove” u barskoj marini, pa “Necke” na tvrđavi Mogren”, a uslijedili su nastupi alternativnih benodva “Rudolf“ na Biogradskom jezeru, “Džanum” na jezeru Krupac, “Vrpca” kod Spomenika Partizanu borcu, “Goblin Zeppelin” na Željezničkoj stanici u Podgorici i drugih.

“Svjedočimo ekspanziji crnogorske muzičke scene na društvenim mrežama. Međutim, to što je sve više ne samo dobre muzike, već kvalitetnih umjetnika iz svih mogućih sfera umjetnosti kao da promiče našim medijima. Oni zaslužuju mnogo više medijskog prostora. Predstavljamo i afirmisane i neafirmisane umjetnike, jer je naša misija da svojim djelovanjem pružimo podršku svim vrstama umjetnosti. Lokacije biramo zajedno, pazeći da budu u skladu sa umjetničkim senzibilitetom izvođača, i da, kad god je to moguće, kroz stream promovišemo i ljepote naše zemlje”, kaže Nedić.

“I u ovim danima, mimo srca koje tuče, naprijed nas gura najbliža ekipa. Inspiraciju pruža nemir, socijalno trvenje i sveprisutna nepravda” – rekao je Braco Subotić, frontmen alternativnog podgoričkog benda “Vrpca”, koji ovih dana snima svoj prvi album u studiju “Stivi music” u Spužu.

Nakon numere “Podgoričanos”, po kojoj su postali prepoznatljivi, sa albuma su predstavili još tri singla: „Nikad dovoljno nije”, „Oko nje”, “Srećan Vječan”, kao i dokumentarac “Vrpca at Stivi”, koji je ove godine prikazan na Underhill festivalu i Rokumentarnim danima.

„Ko koliko radi, vidi se. Scena postoji. Festivali su sve više pod znakom pitanja. Želimo ih nazad, svi. To je jasno kao dan”, kaže Subotić.

Frontmen alternativnog benda “Autogeni trening”, poznatog publici širom regiona, Dino Kapetanović ističe zaslugu novih studijskih produkcija za razvoj alternativne scene u Crnoj Gori.

“Muzičari više ne moraju da idu u Srbiju, Bosnu ili Hrvatsku da snimaju materijal. Ako ste iz Nikšića poći ćete da snimite pjesmu u studiju “Disorder”, a u Podgorici tu je “Stivi music” ili studio Mihe Radonjića. To je velika olakšavajuća mogućnost za mlade bendove. Kada smo mi počinjali, bilo je i tada studija, ali bez producenata nije bilo sluha za našu muziku. Mi smo prvi album snimili na Novom Beogradu u studiju “Draft”, drugi nam je poklonio PGP, a treći smo snimili u našoj produkciji. Sada je sve jednostavnije i pristupačnije”, kaže Kapetanović.

U studiju „Stivi music“, osnovanom prije tri godine, snimljeno je više od 300 pjesmama. Muzičari i producenti, Ivan Ivanović i Stefan Pantović, (članovi bendova „Parampaščad“ i „Bubnjivi i Psi“) su sarađivali sa oko 25 crnogorskih muzičara različitih žanrova. Kako bi široj publici približili svoj rad, nedavno su na studentskom radiju „Krš“ pokrenuli i Stivi podcast – serijal čiji je pokrovitelj organzacija PAM (Prava autora muzike).

„U emisiji predstavljamo muzičare sa kojima sarađujemo. Tu su ‘Rudolf’ iz Kolašina, ‘Mikrokozma’ i ‘Vrpca’ iz Podgorice, kantautori Anja Zet, Dejan Vuletić i drugi. Među autorima i producentima ima podrške,  ali ona izostaje sa mnogo važnijih adresa. Mislim na Ministarstvo kulture i RTCG. Urednici muzičkih programa u svim medijima moraju imati više sluha za domaće autore. Medijski prostor mora biti jednako dat svima, a publika neka odluči koja će im se pjesma ili bend najviše svidjeti. Događaj “Open mic” koji smo najavili u okviru projekta “Jačanje alternativne kulturne scene kroz podsticanje slobodnog izražavanja nezavisnih umjetnika”, zbog pogoršanja epidemiološke situacije biće realizovan online, uz live prenos na nasoj FB stranici“, poručuju iz studija Stivi music.

„Nikad nije bilo lakše snimiti i objaviti pjesmu”, kaže Marko Lubarda, poznatiji pod pseudonimom Random, komentarišući sve veću popularnost hip-hopa među omladinom. Nakon saradnje sa Stefanom Stugarom u hip-hop sastavu ‘Džej džej o Koča’ koji bi se mogao okarakterisati kao brutalni podgorički rep, Random je nastavio samostalno dalje da stvara uz podršku producenata Todora Tadića i Marka Ćaćića.

“Opet se pojavljuje dosta novih lica koja itekako imaju kvaliteta, ali sve je to nekako sterilni kućni rep. Poenta je, da ako se žališ da nisi dovoljno prepoznat, sigurno si jedino ti kriv, a nikako mediji i publika koja te ne podržava i kapira. U suštini, jedini razlog zašto repujem je što stalno pišem i smišljam nove rime, koje mi se konstantno vrzmaju po glavi. Onda ih snimim i miran sam”, priča Random.

“Pomak evidentan, ali alternativa treba da to i ostane”, kaže Bojan Peko Minić iz kolašinskog rok sastava “Rudolf”.

“Mislim da smo na pravom putu ka stabilnoj, jakoj, definisanoj i možda najvažnije, raznovrsnoj alternativnoj sceni. Prije dvije godine imali smo festivalski dan isključivo crnogorskih izvođača na Podgorica art festu, a bio je posjećen koliko i ostali nastupi afirmisanih bendova iz regiona. Emisija “Obrati pažnju” na RTCG je pokazala da imamo dosta autorskih bendova, a Platform 081 je to potvrdila ove godine. Vjerujem da će biti samo još bolje “, kaže član rok grupe “Rudolf”.

Producent i dj, Nikola Krivokapić (Krasty), koji je u svom rodnom Herceg Novom osnovao produkcijsku kuću “Enerđija records” (koja je između ostalog izdala i prvi album podgoričkog sastava “Beatz&Rhymes) smatra da je alternativna muzička scena u Crnoj Gori danas zanimljiva, ali da je neophodan “upgrade” u vidu šire javne podrške autorima.

“Recimo da se neki napušteni prostori koriste za vježbe i saradnju, kao što je to nekada funckionisalo u domovima omladine… Nego, ko će o tome razmišljati u situaciji kad su ljudi zaokupljeni egzistencijalnim problemima. Razumljivo je da je interesovanje za podršku alternativnim umjetnicima na margini”, kaže Krivokapić.

Ko će razmišljati?

Pa valjda neki menadžeri kulture sa osjećajem za mlade sa “drugačijom pogledom na svijet”.

Irena ČEJOVIĆ