Mahovina Physcomitrium patens, jedna od najstarijih kopnenih biljaka na Zemlji, provela je devet mjeseci pričvršćena za spoljašnji dio Međunarodne svemirske stanice.

Spore mahovine su bile izložene vakuumu, kosmičkom zračenju i ekstremnim temperaturnim oscilacijama tokom 283 dana. Nije bilo nikakve zaštite – mahovina je doslovno trpela iste uslove kao i spoljne površine stanice.

Kada su uzorci vraćeni na Zemlju u januaru 2023. godine pomoću teretne kapsule kompanije SpaceX, rezultati su bili zapanjujući: više od 80% spora je preživelo, a skoro 90% je uspješno ponovo klijalo u laboratoriji. To znači da spore nisu samo „preživjele“, već su sačuvale punu biološku funkcionalnost.

Naučnici smatraju da je ključ u čvrstoj strukturi koja okružuje spore. Ta zaštitna kapsula, evolutivno razvijena prije oko 450 miliona godina, mogla bi biti adaptacija koja je pomogla prvim kopnenim biljkama da prežive masovna izumiranja i ekstremne uslove kada je život tek počeo da izlazi iz vode.

Prema prvim proračunima istraživačkog tima, postoji mogućnost da mahovina u svemiru može da preživi i do 15 godina, možda i duže.

Ako se ova pretpostavka potvrdi, mahovina bi mogla postati ključni biološki „alat“ za buduće misije na Mjesec i Mars izvještava nbc news.

Ovo otkriće otvara potpuno novu oblast istraživanja: da li se otporne biljne vrste mogu koristiti za stvaranje malih ekosistema na drugim nebeskim tijelima? Mahovina bi mogla da posluži za razvoj bioloških sistema za proizvodnju kiseonika, stabilizaciju tla i početna testiranja svemirske poljoprivrede.

Naučnici naglašavaju da je ovo tek početak, ali da rezultati jasno pokazuju — život sa Zemlje ima zapanjujuću sposobnost da izdrži uslove koji su se do juče smatrali apsolutno smrtonosnim. U narednim godinama očekuju se dodatni eksperimenti koji bi mogli da pokažu kako biljke reaguju tokom višegodišnjeg boravka u kosmosu.