Ajurveda (आयुर्वेद, od sanskrtskih reči āyus – život i veda – znanje) je drevni indijski sistem medicine i životnog stila, star više od 5.000 godina. Smatra se jednim od najstarijih holističkih medicinskih sistema na svijetu, a danas je zvanično priznata od strane Svjetske zdravstvene organizacije (SZO) kao tradicionalna medicina.

Svaka osoba ima jedinstvenu kombinaciju doša (prakriti), a bolesti nastaju zbog neravnoteže (vikriti).

Postoje tri doše (energije):
Vata (vazduh + etar) – pokret, nervni sistem, kreativnost

Pitta (vatra + voda) – transformacija, varenje, metabolizam

Kapha (voda + zemlja) – struktura, imunitet, stabilnost

Pet elemenata (etar, vazduh, vatra, voda, zemlja) čine sve u prirodi, uključujući i tijelo.

Agni – „vatra varenja“, ključna za zdravlje. Slaba agni = toksini (ama).

Malas – otpadni produkti (stolice, urin, znoj) moraju redovno izlaziti.

Saptadhatu – sedam tkiva (plazma, krv, mišići, mast, kosti, koštana srž, reproduktivno tkivo).

Iskusni vaidyja (ljekar) može prepoznati neravnotežu doša samo po pulsu.

Posmatranje jezika, očiju, noktiju, glasa, hoda.

Ajurveda koristi prirodne metode: biljne preparate, masaže, meditaciju, jogu, detoksikaciju (panchakarma), dijetu i promjene životnog stila.

Cilj nije samo liječenje simptoma, već prevencija bolesti i postizanje cjelokupnog zdravlja i vitalnosti.

U Indiji se ajurveda izučava na državnim univerzitetima i često se koristi paralelno sa savremenom medicinom.