Misteriozni lavirint u Havari, poznat i kao egipatski lavirint, drevni je podzemni kompleks koji se nalazi u blizini oaze Fajum, oko 90 km južno od Kaira, u Egiptu, nedaleko od piramide Amenemhata III. Prema starogrčkom istoričaru Herodotu, koji je pisao u 5. vijeku pre nove ere, ovaj lavirint je bio izuzetno grandiozan, nadmašujući čak i piramide po svojoj veličini i značaju. Vjeruje se da je kompleks služio kao hram i možda čuvao tajne o porijeklu čovječanstva, uključujući navodne drevne tekstove povezane s mitom o Atlantidi.

Herodot je opisao lavirint kao ogromnu strukturu s 12 dvorišta, po 6 kapija na sjevernoj i južnoj strani, okruženu zidovima. Sastojao se od dva nivoa: nadzemni dio, koji je bio ukrašen hijeroglifima i crtežima, i podzemni dio, koji je bio obrednog karaktera i zabranjen za posjetioce. Tvrdio je da se sastoji od više od 3.000 odaja.

Lavirint je povezan s vladavinom faraona Amenemhata III (oko 19. vijek p.n.e.), a smatra se da je bio dio većeg kompleksa koji je uključivao i njegovu piramidu. Njemački jezuitski naučnik Atanasijus Kirher u 17. vijeku je napravio prvu poznatu ilustraciju lavirinta na osnovu Herodotovih opisa.

Godine 2008, belgijsko-egipatska ekspedicija, predvođena Lujem de Kordijerom, je otkrila podzemni kompleks u Havari koristeći neinvazivne tehnike poput georadara. Pronađeni su ostaci ogromne građevine ispod pijeska, uključujući granitne zidove, što potvrđuje postojanje lavirinta. Međutim, egipatske vlasti su ograničile dalja istraživanja i objavljivanje informacija, što je izazvalo spekulacije o zataškavanju. Rezultati ekspedicije objavljeni su u naučnom žurnalu NRIAG i na predavanju na Univerzitetu u Gentu.

Postoje tvrdnje da lavirint čuva drevne zapise, uključujući znanje o Atlantidi, i da je povezan s mitskim „Holom spisa“, podzemnom bibliotekom znanja drevnih Egipćana, sličnom po značaju Aleksandrijskoj biblioteci. Neki istraživači, poput Grejema Henkoka i Roberta Buvala, sugerišu da se slične strukture nalaze ispod Sfinge, ali su istraživanja tamo blokirana.

Iako su arheološka istraživanja potvrdila postojanje strukture, mejnstrim arheolozi često osporavaju njenu mitsku dimenziju, tvrdeći da nema dovoljno dokaza za tvrdnje o „Holu spisa“. Ograničen pristup javnosti i nedostatak detaljnih izvještaja izazivaju sumnje u moguće skrivanje informacija od strane egipatskih vlasti.

Lavirint u Havari smatra se jednim od najvećih arheoloških otkrića o drevnom Egiptu, ali njegova ograničena istraženost ostavlja prostor za misteriju. Njegova veličina, složenost i potencijalno skriveno znanje čine ga predmetom fascinacije za istraživače i entuzijaste drevnih civilizacija. (Autor: AI Grok/PCNEN)