“Mi, branioci ljudskih prava i građani iz zemalja koje se nazivaju periferijom Evropske unije i Šengenskog prostora, želimo da izrazimo najdublju zabrinutost u vezi sa aktuelnom situacijom u kojoj možemo vidjeti uspon fašizma i pogoršanje situacije sa osnovnim ljudskim pravima, kao što su sloboda kretanja i pravo na azil”, poručili su, u otvorenom pismu zvaničnicima i građanima/kama Evropske unije, organizacije i pojedinci/pojedinke sa prostora nekadašnje Jugoslavije koji se bave zaštitom ljudskih prava.

U pismu se konstatuje da uspon krajnje desnice u evropskim zemljama pogoršava životne uslove za ljude u pokretu i sve više ugrožava njihove živote.

“Tvrdnja da su temeljne vrijednosti EU poštovanje ljudskog dostojanstva i ljudskih prava, sloboda, demokratija, jednakost i vladavina prava je dovedena u pitanje u poslednjih nekoliko godina”, navodi se u pismu.

Potpisnici/ce pisma kažu da su, imajući u vidu da mnogi od njih dolaze sa nedavno ratom razorenog prostora bivše Jugoslavije, “dužni da naglase da bi sadašnje nacionalne vlade na periferiji EU trebalo da djeluju u skladu sa smjernicama iz Brisela”.

“Mi ne želimo da opravdamo institucionalna nedjela, kršenja i nasilje koje se koriste protiv ljudi u pokretu u našim zemljama, pa koristimo sva dostupna pravna i politička sredstva za borbu protiv njihovih akcija. Međutim, takođe želimo da istaknemo da upravo EU, odnosno način na koji ona trenutno funkcioniše, opravdava i omogućava takvo njihovo djelovanje”, kaže se u otvorenom pismu.

U ovom dokumentu se pozivaju građani i građanke EU “da ustanu i pruže otpor koji će biti jači od granica koje vlade njihovih država grade”. “Pozivamo državljane/ke EU da se suprotstave nasilju protiv ljudi u pokretu i da se suprotstave svim zvaničnicima, pojedincima ili grupama koji imaju namjeru da nastave sa umanjivanjem osnovnih ljudskih prava na koja svi ljudi na svijetu imaju pravo”.

“Želimo da upozorimo, s obzirom na iskustvo stvarnog doživljenog rata, ali i teških posleratnih godina, da je upravo takvo ponašanje koje birokratija EU pokazuje sada, omogućilo raspad Jugoslavije i ratove. Osim toga, to je bilo plodno tlo za iskorištavanje traumatizovanih i siromašnih, dehumanizaciju žrtava rata i uspon ratnih profitera, na sličan način kao što se dešava sada: ljudi su često bili prisiljeni da se oslanjaju na kriminalce koji su obećavali da će im pružiti osnovne potrepštine, jer vlade i agencije UN to često nijesu činile – čak ni one osnovne potrebe kao što su hrana, sklonište ili siguran prolaz s okupiranih područja”.

Potpisnici/ce pisma ističu da, zbog svega navedenog, moraju da skrenu pažnju na potrebu da se promijeni politika militarizacije i zatvaranja granica u EU.

“Sada, kada nema pravnog načina da se uđe u EU ili zatraži međunarodna zaštita na evropskim granicama, krijumčari i profiteri ponovno napreduju, dok se oni koji traže njihova osnovna prava ignorišu, zloupotrebljavaju ili čak kažnjavaju”.

U otvorenom pismu se ocjenjuje da upravo politike zatvorenih granica i podsticanja nasilja i nepoštovanja ljudskih prava omogućuju uspon i jačanje fašizma, što naročito može da ima uticaja na predstojećim izborima za Evropski parlament.

Potpisnici/ce pisma su pozvali građane/ke EU da vrše pritisak na svoje vlade kroz masovne proteste na ulicama, javno zagovaranje, podnošenje peticija i akcija, kako bi se promijenila EU kakva je sada.

“Pozivamo vlade zemalja članica EU da preispitaju svoju trenutnu politiku zatvorenih granica i njihovo plaćanje državama koje nijesu članice da sprovode režime na granicama koji su u suprotnosti s demokratskim načelima. U ovom trenutku, time omogućuju uspostavu autoritarnih režima na periferiji Evrope i davanje više moći i legitimiteta krajnjoj desnici unutar same EU”.

Potpisnici/ce pisma ocjenjuju da takve politike odobravaju nasilje nad ljudima na granicama EU.

“Ljudi su pretučeni, mučeni, seksualno maltretirani, vrijeđani i ponižavani. A prema dobro dokumentovanim nezavisnim izveštajima i brojnim svjedočenjima sa terena, sve to rade represivni režimi, graničari i policija iz zemalja članica EU”.

Potpisnici/ce pisma upozoravaju donosioce odluka u EU da će, ukoliko ne preispitaju politiku koju trenutno vode, u istoriji ostati upamćeni kao krivci za propast univerzalnih ljudskih prava, vrijednosti i ljudskog dostojanstva.

“Evropa bolno pamti kako izgleda fašizam. Ali ona, takođe, poznaje i moć uključivanja i solidarnosti. Hajde da podsjetimo naše izabrane zvaničnike da su solidarnost, poštovanje ljudskih prava, sloboda i demokratija najvažnije stvari sada. Građani/ke Evrope ne smiju ostati nijemi, kao što su ostajali nijemi mnogo puta u prošlosti do sada”.

Potpisnice/ci:

Adis Imamović Piksi, Velika Kladuša

Adriana Zaharijević, Beograd

Aleksandar Pavlović, Beograd

Aleksandra Uzelac, Zagreb

Ana Čigon, Ljubljana

Antonija Petričušić, Zagreb

Andrea Grgić, Zagreb

Artan Sadiku, Skopje

Barbara Matejčić, Zagreb

Biljana Stanković Lori, Novi Sad

Bojana Ćulum, Rijeka

Bojana Videkanović, Sarajevo

Biljana Đorđević, Belgrade

Damir Arsenijević, Tuzla

Damir Imamović, Sarajevo

Danijela Dolenec, Zagreb

Dinko Gruhonjić, Novi Sad

Dobrica Veselinović, Beograd

Dražana Lepir, Banja Luka

Duško Vuković, Podgorica

Dženeta Agović, Tutin

Elma Tataragić, Sarajevo

Emina Buzinkić, Zagreb

Ervina Dabižinović, Herceg Novi

Faruk Šehić, Sarajevo

Gazela Pudar Draško, Belgrade

Goran Bubalo, Sarajevo

Irena Cvetkovik, Skopje

Iskra Gešoska, Skopje

Iva Pleše, Zagreb

Ivan Blažević, Zagreb

Ivan Đorđević, Beograd

Ivana Pantelić, Beograd

Ivana Ristić, Leskovac

Ivica Mladenović, Belgrade

Jelena Čolaković, Podgorica

Jelena Vidojević, Belgrade

Jeton Neziraj, Prishtine

Jovan Džoli Ulićević, Podgorica

Maja Maksimović, Belgrade

Maja Raičević, Podgorica

Marijana Hamersak, Zagreb

Marijana Kučer, Split

Marjan Ivković, Beograd

Milan Vulović

Milica Pralica, Banja Luka

Milivoj Bešlin, Novi Sad

Milovan Pissari, Beograd

Minja Bogavac, Beograd

Nataša Kršulj, Sarajevo

Nedim Sejdinović, Novi Sad

Nikola Vukobratović, Zagreb

Nuna Čengić, Sarajevo

Paola Petrić, Beograd

Paula Petričević, Kotor

Petra Matić, Zagreb

Roman Kuhar, Ljubljana

Sanela Lepirica, Ključ, Velačevo

Snežana Baralić Bošnjak, Pančevo

Snežana Čongradin, Belgrade

Snježana Milivojević, Belgrade

Tea Hvala, Ljubljana

Zoe Gudović, Belgrade

Žarka Radoja, Belgrade

—– Udruženja i NVO—–

Autonomni kulturni centar Attack, Zagreb

Borders None, Zagreb

Centar za mirovne studije, Zagreb

Društvo za psihološku pomoć, Zagreb

Dugine obitelji, Zagreb

Inicijativa Dobrodošli

Inicijativa mladih Varaždin za Europsku prijestolnicu mladih 2022

Helsinški parlament građana, Banjaluka

K-zona, Zagreb

Legis, Skopje

Oštra nula, Banja Luka

Otvoreni Centar Bona Fide, Pljevlja

SOS Team Kladuša, Velika Kladuša

U dobroj vjeri, Zagreb

No Borders Community

Vox Feminae, Zagreb

Zaklada Solidarna, Zagreb