Grčki premijer Aleksis Cipras je zatražio danas u Evropskom parlamentu postizanje fer dogovora koji bi spriječio izlazak njegove zemlje iz eurozone, što je od nekih poslanika pozdravljeno aplauzom, ali su drugi reagovali burno – uz oštre kritike i glasno negodovanje, prenosi Tanjug.

Cipras je obećao da će u naredna 48 sata predstaviti detaljan plan reformi, ali se u svom govoru, prema ocjeni Rojtersa, uglavnom suzdržao od oštre retorike koju je dosad koristio, iako je kritikovao pokušaje “terorisanja Grka da glasaju za beskrajne mjere štednje”.

Pojedini poslanici parlamenta u Strazburu su tokom Ciprasovog govora držali podignute papire sa ispisanim “Ne” na grčkom, “Ohi”, u znak podrške odluci grčkih glasača da na referendumu održanom u nedjelju glasaju protiv oštrih mjera štednje koje zahtijevaju kreditori.

S druge strane, grčkog premijera su u EP oštro kritikovali lideri desnog centra i liberalnih grupacija.

Njemački poslanik u EP iz redova konzervativaca Manfred Veber je otvoreno optužio Ciprasa i njegovu vladu da su odgovorni za evropsku krizu.

“Vi uništavate povjerenje u Evropu. Šta bi bilo kad bi članice eurozone održale sopstvene referendume kako ne bi morale više da bacaju novac na Grčku. Umjesto referenduma, druge članice zone eura su nastavile da primjenjuju reforme i fiskalnu konsolidaciju”, rekao je Veber.

“Vaša vladavina je bila katastrofalna. Ne lažite narod, oprost dijela grčkog duga neće pogoditi bankare, već medicinske sestre u Slovačkoj i radnike javnog sektora u Finskoj”, bio je oštar njemački zastupnik.

Veber je, komentarišući ranije izjave grčkih ministara o slanju migranata u druge evropske zemlje i optužbe grčkih kreditora za terorizam, rekao: “Premijer Grčke bi trebalo da nam se izvini za te krajnje neprihvatljive komentare. Umjesto toga, on na njih nije reagovao ni jednom riječju”.

“Gospodine Cipras, ekstremisti iz čitave Evrope vam aplaudiraju. Vi ste se okružili pogrešnim prijateljima”, naveo je Veber.

Lider grupacije liberalnih evropskih stranaka u EP i bivši premijer Belgije Gi Verhofštat je upozorio da Evropa “mjesečari prema grekzitu”, odnosno izlasku Grčke iz evrozone, i napao Ciprasa zato što dosad nije predstavio detaljne reforme koje bi primijenila zvanična Atina.

“Izbor je veoma jednostavan – da li želite da vas zapamte kao beznačajnog premijera ili pravog revolucionara koji je modernizovao svoju zemlju”, istakao je Verhofštat.

On je zatim predstavio sopstveni plan reformi za Grčku, predloživši okončanje političkog klijentelizma, odnosno kraj stranačkog kronizma i nagrađivanja lojalnih ljudi radnim mjestima, smanjenje broja zaposlenih u javnom sektoru i okončanje privilegija za vojsku, grčku pravoslavnu crkvu, stanovnike grčkih ostrva i političke stranke.

S druge strane, Ciprasov govor je naišao na pozitivniji prijem u redovima poslanika socijalističke orijentacije, druge po veličini grupacije u Evropskom parlamentu.

Predsednik grupe socijaldemokrata u EP Đani Pitela je izjavio da je eurozona bez Grčke nezamisliva, što je nakratko utješilo Ciprasa, navodi list Gardijan.

Bivši lider britanske desničarske stranke UKIP Najdžel Faraž je nazvao Veberov “napad” na Ciprasa odvratnim i pohvalio grčku vladu zato što je sazvala referendum, odupirući se time “siledžijama iz Brisela”.

“Ako imate hrabrosti, trebalo bi uzdignute glave da povedete Grke iz eurozone. Prvih mjeseci će vam sigurno biti teško, ali ćete se uz pomoć devalvirane valute i prijatelja iz čitavog svijeta oporaviti”, istakao je Faraž.

Cipras se, međutim, uskoro ponovo našao na liniji vatre, budući da ga je njemačka političarka i šefica poslaničkog kluba Zelenih u EP Rebeka Harms upozorila da ne treba da se “intimizira” sa (predsjednikom Rusije Vladimirom) Putinom, komentarišući to što je Cipras u ponedjeljak, dan poslije referenduma, telefonom pozvao ruskog predsjednika.

Cipras je u svom govoru izrazio uvjerenje da će do kraja nedjelje, kada ističe rok koji su mu postavili lideri iz eurozone, ispuniti zahtjeve kreditora i postići konačni sporazum.

“Uveren sam da ćemo u naredna dva do tri dana biti u stanju da ispoštujemo obaveze koje su najboljem interesu Grčke i eurozone”, kazao je Cipras tokom obraćanja u parlamentu u Strazburu.

Ocenjujući da je Evropa na “ključnoj prekretnici”, on je poručio da je kriza u njegovoj zemlji “manifestacija nemoći Evrope da riješi svoju dužničku krizu”.

“Tražimo dogovor sa našim susjedima, ali takav koji nam daje znak da izlazimo iz krize i da postoji svijetlo na kraju tunela. Sporazum koji će podrazumijevati kredibilne i neophodne reforme”, kazao je Cipras, ističući da su reforme do sada bile iznad onoga “što obični građani mogu da podnesu”.

Podsećajući da je njegova vlada došla na vlast prije pet i po mjeseci, Cipras je istakao da “u potpunosti preuzima odgovornost” za ono što se dogodilo u toku tog perioda.

“Ali, ako ćemo biti iskreni, moramo priznati da se osnovna odgovornost za zastoj grčke ekonomije… ne odnosi samo na proteklih pet i po mjeseci, već pet i po godina”, rekao je grčki premijer, prenosi Tanjug.