Studija o drevnom čovekolikom biću poznom po nazivu Australopitekus sediba otkriva da se to biće veralo po krošnjama drveća poput majmuna, ali je imalo dugačke, spretne prste, sposobne za izradu alatki i hibridna stopala koje su mu ogućavale da se hvata za grane i ujedno hoda uspravo, prenosi Tanjug.

Naučnici su dosad vjerovali da je Homo habilis bio prvi koji je izrađivao alatke na osnovu 21 fosilizovane kosti ruke stare 1,75 miliona godina, koje su pronađene u Tanzaniji zajedno sa jednim brojem artefakata.

Podrobna analiza dva djelimično fosilizovana skeleta Australopitekusa sedibe, otkrivena 2008. godine u Južnoj Africi, ukazuje da su ova bića, koja su tumarala Zemljom prije 1,9 miliona godina, daleko ranije pravila oruđe, te bi mogla da budu prvi direktni predak ljudske vrste.

Palac za pravljenje alatki

Na osnovu najkompletnijeg uzorka ruke koji je ikada dosad pronađen može se zaključiti da je Australopitekus sediba imao izuzetno dugačak palac i snažne prste kojim je mogao da pravi alatke, iako je i dalje imao mali mozak poput majmunskog, piše u studiji objavljenoj u časopisu Science.

Kosti ruke pripadale su odrasloj ženki staroj između 20 i 30 godina. Njeni ostaci pronađeni su pored skeleta dječaka čije su fosilizovane kosti, takođe, proučavane u okviru studije.

“Sedibina ruka otkriva nevjerovatan spoj osobina za koje nikada ne bismo vjerovali da mogu da se nađu na jednoj istoj ruci”, kazala je koautorka studije Trejsi Kivel sa Instituta Maks Plank za Evolutivnu antropoligiju u Lajpcigu.

“Palac je dugačak, čak duži od onog kod modernog čovjeka”, objasnila je ona.

“Ručni zglob je bio bolje opremljen da se nosi sa većim tovarom nego za rukovanje alatkom. Prsti su bili dugački i tanki sposobni za snažan stisak”, dodala je Kivel.

Ruka za penjanje po drveću, ali i za precizan hvat

“Ova mješavina morfologije sugeriše da je sediba ruke i dalje najviše koristio za penjanje uz drveće, ali je, takođe, bio sposoban za precizan hvat koji je neophodan za izradu kamenih alatki”, napomenula je ona.

Među ostalim djelovima tijela koje su naučnici proučavali je i sedibin mali mozak, poput šimpanzinog, ali sa približno ljudskom konfiguracijom, karlica koja ukazuje na uspravan stav kao i jedno stopalo i članak koji “istovremeno imaju  majmunske i ljudske anatomske osobine”, kazao je vođa istraživanja Li Berger, profesor na južnoafričkom Vitvaterstrand univerzitetu, koji je 2008. zajedno sa svojim devetogodišnjim sinom otkrio fosil u jednoj pećini u oblasti Malapa, sjeverno od Johanesburga.

Na tom nalazištu je otad otkriveno više od 220 kostiju koje pripadaju najmanje petoro jedinki, među kojima ima beba, adolescenata i odraslih.

Kosti ženskog stopala i članka, možda najkompletnijih dosad pronađenih uzoraka, iznenadile su paleontologe svojom  neočekivanom mješavinom nožnog svoda i ahilove tetive nalik ljudskim i majmunske potkolenice.

Tranzicija sa majmuna na čovjeka

“Da kosti nijesu pronađene čvrsto spojene, istraživači bi vjerovatno pomislili da pripadaju različitim vrstama”, kazao je Bernard Zifel sa Vitvaterstrand univerziteta koji je, takođe, učestvovao u istraživanju.

Analiza 80-članog međunarodnog istraživačkog tima nudi nova objašnjenja za način na koji je izvedena tranzicija sa majmuna na čoveka, ali i otvara pregršt novih pitanja o evoluciji ljudske vrste.

Naučnici nijesu sigurni da li je Homo genus, kojim je obuhvaćen i savremeni čovjek, evoluirao direktno iz Australopitekusa sedibe, ili je Australopitekus sediba bio tzv. “ćorsokak” vrsta, a Homo genus evoluirao nezavisno od njega.

Jedan od glavnih problema s kojim se paleontolozi suočavaju je to što se veoma malo zna o skeletnim osobinama Homo habilisa, pa iako je sediba dobro definisan ne postoji uporedni dokaz.

Ipak, na osnovu dosadašnjih otkrića može se zaključiti da je Australopitekus sediba najbolji kandidat za pretka s kojim je započela evolucija ljudske vrste, naveo je Berger.