Sarajevo me je, kroz nekoliko snažnih hipermnezičkih bljeskova, vratilo u vrijeme kad je izgledalo tako uzaludno biti razuman i nadati se…\r\n\r\n

Piše: Duško Vuković

Sarajevo, 27. jun 2011. godine. Narodno pozorište. Na sceni osmoro mladih ljudi. Igraju za učesnike i učesnice Skupštine Koalicije za REKOM i Međunarodnog foruma za tranzicionu pravdu u postjugoslovenskim zemljama. Predstava se zove Hipermnezija.

(Hipermnezija se definiše kao pojačana sposobnost pamćenja određenih događaja, sadržaja i slično. Pojačana sposobnost pamćenja češće je vezana uz afektivno obojena stanja (ugodna sjećanja, ali i neugodna iskustva).

Hipermnezija je premijerno izvedena u okviru festivala Dani Sarajeva 7. maja u Bitef teatru. Rediteljka je Selma Spahić, za koju vele da je vodeća bosanskohercegovačka rediteljka mlađe generacije. U projektu je učestvovala brojna, mješovita sarajevsko-beogradska ekipa. Onih osmoro mladih ljudi koji su izašli na scenu zovu se: Maja Izetbegović, Jelena Ćuruvija – Đurica, Tamara Krcunović, Milica Stefanović, Ermin Bravo, Alban Ukaj, Sanin Milavić i Damir Kustura.

Glumice i glumci su napravili "pozorišni materijal od događaja iz sopstvenih života koji su presudno uticali na formiranje njihovog identiteta, istovremeno sklapajući univerzalnu priču o odrastanju na prostorima Balkana, na kojima na intimno uvijek utiču i traumatična ratna i politička dešavanja".

Ne želim da se predstavim kao poznavalac pozorišne umjetnosti. Želim samo da kažem da mi se predstava veoma svidjela i da me se snažno dojmila. Tome je doprinijelo i nešto što se tiče mene lično i neke moje hipermnezije.

Jedna od glumica, pri kraju predstave, pominje Slavka Ćuruviju, ubijenog vlasnika beogradskih listova Dnevnog telegrafa i Evropa. Nekoliko bitnih informacija kaže sa emotivnom distancom, a onda saopšti i da je ubijeni novinar i izdavač bio njen tata.

Slavko i ja smo nekoliko godina radili u istim dnevnim novinama – on je bio u redakciji u Beogradu, a ja u podgoričkom dopisništvu Borbe. U jednom periodu Slavko je bio glavni i odgovorni urednik toga antiratnog i antirežimskog lista.

Istoga dana kada sam na sceni vidio kćerku nekadašnjeg kolege, sreo sam se, poslije dugo godina, sa još jednim znamenitim ‘Borbašem’. Mirko Klarin je bio dopisnik iz Brisela, a kratko i ‘glodur’ Naše Borbe, dnevnika nastalog 1995. godine nakon što je ondašnja srpsko-crnogorska vlast otela Borbu akcionarima, među kojima su bili i svi novinari/novinarke.

Mirka sam sreo na Forumu za tranzicionu pravdu u postjugoslovenskim zemljama, u kongresnoj dvorani hotela Holiday in, onoj istoj u kojoj je moj saplemenik, haški optuženik, Radovan Karadžić predsjedavao sjedicama Glavnog odbora Srpske demokratske stranke prije odmetanja na Pale. Na ovu činjenicu je prisutne upravo podsjetio Klarin, koji je prvi – da se ja sjećam – napisao tekst u kome se založio za formiranje međunarodnog tribunala za ratne zločine na jugoslovenskom prostoru. Tekst je bio objavljen na drugoj stranici Borbe, one ‘velikoformatne’.

Tako me je Sarajevo, grad koji nije imao neko značajno mjesto u mojoj ličnoj geografiji, kroz nekoliko snažnih hipermnezičkih bljeskova vratilo u vrijeme kad je izgledalo tako uzaludno biti razuman i nadati se. I, ujedno, opomenulo da čak ni trajni osjećaj uzaludnosti ne smije biti izgovor za nerazumnost i gubitak nade.

Nadam se da će Hipermnezija, uskoro, gostovati i na sceni Crnogorskog narodnog pozorišta.