Prije pet godina pokrenuta je inicijativa da se u Crnoj Gori osnuje jevrejska opstina. Bezuspjesno, posto se ispostavilo da Jevreja nema dovoljno, zapravo da nema deset muskaraca jevrejskog porijekla, koliko je neohodno za odrzavanje obreda, saznao je PCNEN tokom istrazivanja koje je bilo motivisano zeljom da se sazna da li i koliko Jevreja ima u Crnoj Gori

Prije pet godina pokrenuta je inicijativa da se u Crnoj Gori osnuje jevrejska opstina. Bezuspjesno, posto se ispostavilo da Jevreja nema dovoljno, zapravo da nema deset muskaraca jevrejskog porijekla, koliko je neohodno za odrzavanje obreda, saznao je PCNEN tokom istrazivanja koje je bilo motivisano zeljom da se sazna da li i koliko Jevreja ima u Crnoj Gori.

Na ideju da istrazujemo ovu zanimljivu temu naveo nas je citalac iz SAD, koji se Redakciji PCNEN-a obratio kratkom porukom: Dobar dan, ja zivim u Californiji, USA. Poreklom iz Crne Gore. Dali mi mozete pomoci da stupim u kontact sa Jevrejima u Crnij Gori? Hvala. (27.12.2001) – LJ Staley”. Jedino sto smo pouzdano znali u tom momentu je da u Crnoj Gori ne postoji Jevrejska opstina. Nijesmo, medjutim, bili sigurni koliko trenutno Jevreja zivi u Crnoj Gori. To pouzdano ne znamo ni sada, uprkos relativno dugom istrazivanju, u kome su nam pomogli citaoci PCNEN-a.

Prema misljenju jednog od njih (Ostojic Radivoj), u Crnoj Gori postoji desetak osoba jevrejskog porijekla.

Prema saznanjima Bojana Sarkica, koji se i sam zanimao za ovu temu, postoje nekoliko porodica jevrejskog porijekla u u Podgorici i Niksicu. Sarkic je napomenuo da te porodice nijesu cisto jevrejske (mjesoviti brakovi), i da mnoge od njih nijesu drzale do jevrejske tradicije, vec su se potpuno “uklopile” u domacu atmosferu. Nas citalac je naveo i to da se ne radi o Jevrejima koji su starosjedioci u Crnoj Gori, nego da je rijec o porodicama koje su se doselile u posljednjih 100 godina. Zanimljiva je i njegova opaska da medju Jevrejima u Crnoj Gori ima i Askenjaza. Kao i Ostojic, tako je i Sarkic konstatovao da u Crnoj Gori ima svega desetak Jevreja ili osoba jevrejskog porijekla.

Dr Zoran Kljajic iz Kotora saopstio nam je da je jedna od jevrejskih familija u Crnoj Gori familija Verigo, koja zivi u Igalu. Ovaj nas citalac naveo je i zanimljiv podatak da se kod crkve Sv. Mateje u Vilusima (blizu Niksica) nalazi nadgrobni spomenik, za koji je on procijenio da je jevrejski, na kome su uklesani i krst i Davidova zvijezda. Taj spomenik je, naveo je dr Kljajic, napravljen prije 1900. godine i prilicno je propao.

Prema informaciji koju smo dobili od Gordana Stojovica iz Herceg Novog, u tom gradu postoje dvije jevrejske porodice – Goldstejn i Erenjin, da u Budvi zivi porodica Albahari, te da ih ima u Kotoru, Ulcinju i Baru.

I ostale informacije do kojih smo dosli posredstvom nasih citalaca ili od sagovornika u Jevrejskoj opstini u Beogradu upucuju na zakljucak da u Crnoj Gori sada zivi mali broj Jevreja, kao i da ih ni ranije nije bilo u vecem broju.

PCNEN ce nastaviti da istrazuje ovu zanimljivu temu, pa jos jednom poziva citaoce da mu u tome pomognu. Onima koji su to vec ucinili, najsrdacnije se zahvaljujemo.

Redakcija PCNEN-a